Μεταβολικό Σύνδρομο

 

Το μεταβολικό σύνδρομο είναι ένα σύνολο παθήσεων που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Παθήσεις όπως η δυσλιπιδαιμία, η υψηλή αρτηριακή πίεση, διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης και κοιλιακή συσσώρευση λίπους πέφτουν σε αυτήν την κατηγορία. 


Το μεταβολικό σύνδρομο πρωτοπεριγράφτηκε το 1940 από τον Jean Vague, ο οποίος συσχέτισε την κοιλιακή παχυσαρκία με μεταβολικές διαταραχές. Ωστόσο, οι ορισμοί που χρησιμοποιούνται έχουν καθιερωθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και από το National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III (NCEP ATPIII).

Η ΑΤΡ ΙΙΙ θεώρησε ως κριτήριο την ύπαρξη τριών ή περισσοτέρων των εξής παραγόντων κινδύνου:
- περιφέρεια μέσης ³102 εκ. για τους άντρες ή ³88 εκ. για τις γυναίκες
- επίπεδα τριγλυκεριδίων ³150 mg/dl
- επίπεδα «καλής» χοληστερόλης (HDL) <40 mg/dl για τους άντρες ή <50 mg/dl για τις γυναίκες
- αρτηριακή πίεση ³130/85 mm Hg
- γλυκόζη νηστείας ³100 mg/dl

Ορισμός Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας:
•         Διαταραγμένη ρύθμιση γλυκόζης ή διαβήτη
•         Αντίσταση στην ινσουλίνη
•         Αυξημένη αρτηριακή πίεση ³ 140/90 mmHg
•         Αυξημένα τριγλυκερίδια πλάσματος (³ 150 mg/dl) και/ή χαμηλή HDL-χοληστερόλη (<35 mg/dl-άντρες,  <39 mg/dl-γυναίκες)
•         Κεντρική παχυσαρκία (άντρες: λόγος περιφέρειας προς μέση > 0.90; γυναίκες: λόγος περιφέρειας-μέσης > 0.85) και/ή BMI > 30 kg/m2
•         Μικροαλβουμιναιμία

Ο ορισμός του NCEP ATP III δεν περιλαμβάνει τη μέτρηση της ινσουλίνης και επομένως αδυνατεί να εντοπίσει κάποια αντίσταση στην ινσουλίνη. Το 2005 το Διεθνές Ίδρυμα του Διαβήτη (International Diabetes Federation, IDF), πρότεινε έναν νέο ορισμό, εστιάζοντας στην κεντρική παχυσαρκία.

 Ορισμός IDF:
•   Κεντρική παχυσαρκία (περιφέρεια μέσης ³94 cm για τους άντρες και ³80 cm για τις γυναίκες) μαζί με δύο από τους παρακάτω τέσσερεις παράγοντες:
–  Επίπεδα τριγλυκεριδίων ³150 mg/dl ή λήψη ειδικής φαρμακευτικής αγωγής για αυτήν την λιπδαιμική ανωμαλία,
–  HDL χοληστερόλη < 40 mg/dl στους άντρες και < 50 mg/dl στις γυναίκες, ή λήψη ειδικής φαρμακευτικής αγωγής για αυτήν την λιπδαιμική ανωμαλία,
–  Συστολική / διαστολική πίεση ³130/85 mm Hg, ή θεραπεία για διαγνωσμένη υπέρταση,
–  Γλυκόζη νηστείας ³100 mg/dl, ή διαγνωσμένος σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2.

Αυτό που μπορεί κανείς να παρατηρήσει και να συμπεράνει από τους 3 ορισμούς είναι ότι τα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου είναι: υψηλή αρτηριακή πίεση, επιπλέον κιλά, υψηλά επίπεδα λιπιδίων του αίματος και υψηλές τιμές γλυκόζης.

Συνήθως το μεταβολικό σύνδρομο προκύπτει λόγω κακής διατροφής και έλλειψης φυσικής δραστηριότητας. Κάποιος που έχει διαγνωστεί με μεταβολικό σύνδρομο θα πρέπει να ακολουθήσει μια πιο υγιεινή διατροφή στην οποία οι θερμίδες που προέρχονται από το λίπος να αποτελούν όχι περισσότερο από το 25-30% των ημερήσιων προσλαμβανόμενων θερμίδων, η χοληστερόλη να μην ξεπερνά τα 200 mg ημερησίως και η πρόσληψη νατρίου να είναι λιγότερη από 2,000 mg ημερησίως.
Αυτού του είδους η διατροφή περιλαμβάνει μεγάλη πρόσληψη προϊόντων ολικής άλεσης, φρέσκων λαχανικών και φρούτων, ψαριών και «καλών» ελαίων και λιπών. Επίσης απαιτεί τον περιορισμό της ζάχαρης, των κορεσμένων λιπών και των τηγανιτών τροφίμων. Μικρές αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά. Τρία απλά βήματα για να ακολουθήσει κανείς μία δίαιτα για το μεταβολικό σύνδρομο είναι τα ακόλουθα:


Παρακάτω υπάρχουν μερικά παραδείγματα απλών αλλαγών διαιτητικής συμπεριφοράς:
Έξυπνα Σνακ
Μια υγιεινή διατροφή επιτρέπει τα σνακ, με τη προϋπόθεση ότι γίνονται έξυπνες επιλογές. Τα δύο κύρια σημεία που θα πρέπει να προσέχει κανείς είναι: οι συνολικές θερμίδες που καταναλώνονται αλλά και το είδος των θερμίδων που καταναλώνονται. Με άλλα λόγια, χρειάζεται η αποφυγή «κενών» θερμίδων και η έξυπνη επιλογή φαγητών που θα έχουν χαμηλό θερμιδικό και υψηλό θρεπτικό περιεχόμενο.
Μία σωστή διατροφή προσαρμοσμένη για το Μεταβολικό Σύνδρομο μπορεί να παίξει κυρίαρχο ρόλο στην βελτίωση της υγείας. Κάνοντας μικρές αλλαγές, μπορεί κανείς να ενσωματώσει καλύτερα κάποιες συνήθειες διατροφής στην καθημερινότητα.
Άσκηση και Διαχείριση Άγχους
Η άσκηση και η διαχείριση του άγχους έχουν και αυτά σημαντική βαρύτητα όταν ακολουθεί κανείς Δίαιτα για το Μεταβολικό Σύνδρομο. Η συστηματική άσκηση για 20 λεπτά τουλάχιστον 4 φορές τη βδομάδα είναι κρίσιμη για τη μείωση του ενδοαγγειακού λίπους, το οποίο βοηθά στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης μεταβολικού συνδρόμου. Η εκμάθηση μιας αποτελεσματικής διαχείρισης του καθημερινού άγχους είναι εξαιρετικά ωφέλιμη στη πρόληψη αλλά και αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου.
Κάποιοι βασικοί κανόνες για την αποφυγή του μεταβολικού συνδρόμου είναι:

Ετικέτες